ენოქის წიგნი 2 (1-30)

                                                                   შესავალი

ენოქის  წიგნი-ძველი აღთქმის ერთ ერთი აპოკრიფია. ტექსტი პირველად ტერტულიანუსის ( ადრექრისტიანული პერიოდის მწერალი, მოღვაწეობდა მიახლოებით 115-240 წლების პერიოდში) და ორიგენესის    ( 185-245. ორიგენესი გახლავთ ბერძენი ქრისტიანი თეოლოგი. ბიბლიური ფილოლოგიის ერთ ერთი ფუძემდებელი. ერთ ერთი ვერსიით მან შემოიღო ტერმინი ღვთისკაცი) ნაშრომებში იხსენიება, თუმცა ტექსტი საზოგადოებისთვის

ცნობილი მხოლოდ 18 საუკუნეში გახდა, როდესაც ის აღმოჩენილი იქნა ე.წ. ეთიოპიური ბიბლიის შემადგენლობაში. ტექსტი არაერთხელ იქნა თარგმნილი, ქართულად სრული ტექსტი არ არის თარგმნილი ( 20 საუკუნის 90 იან წლებში მხოლოდ ერთ ერთი შემადგენელი თავის მცირე ნაწილი იქნა თარგმნილი-ავტორი არ მახსოვს).

ენოქის წიგნში აღწერილია ენოქის მოგზაურობა, ფრენა ზეცაში, ასევე საუბარია დაცემულ ანგელოზებზე.

ეს გახლავთ პირველი მცდელობა ტექსტის თარგმნისა. გთავაზობთ   ენოქის მეორე წიგნის 1-30 ქვეთავს.

                                                         ენოქის წიგნი 2 (1-30)

1. და მოხდა ეს, მას შემდეგ რაც ადამის შთამომავლებს იმ დღეებში გაუჩნდათ ენით აუწერელი სილამაზის გოგოები
2. და დაინახეს ანგელოზებმა ეს სილამაზე, და ვერ შეხედეს გულგრილად. უთხრეს ერთმანეთს : „ მოდი ავირჩიოთ კაცთა მოდგმიდან ცოლები და ვაშობინოთ შვილები“( შთამომავლები)
3. და სემიაიზმა, მათ შორის უფროსმა ( ლიდერმა) თქვა : „ ვშიშობ, რომ ჩანაფიქრს არცერთი თქვენგანი არ განახორციელებს და მხოლოდ მე მომიწევს ამ დიდი ცოდვის გამოსყიდვა“
4. მაშინ ყველა მათგანმა ერთხმად მიუგო მას: „ჩვენ ყველანი მოგცემთ ფიცს და პირობას და ამ ჩანაფირს სისრულეში მოვიყვანთ“
5. და დაიფიცა ყველამ საშინელი ფიცით, რომ სისრულეში მოყვანდნენ ჩანაფიქრს და იყო მათი რიცხვი 200
6. და აი მათი სახელები: სემიიაიზა, მათი უფროსი, ურაკიბარამეელი, აკიბეელი, ტამიელი, რამუელი, დანელი, ეზეკეელი,სარაკუიაელი, აზაელი ( აზაზელი), ბატრაალი, ანანი, ცაკება, სამსავეელი,სარტაელი,ტურელი,იომიაელი, არაზიაილი, ესენი სხვა 200 ანგელოზის მმართველნი იყვნენ და ეს უკანასკნელნიც მათთან ერთად იყვნენ (ა.შ. ანუ 200 ანგელოზი)

8. და აირჩიეს ცოლები და ყოველმა მათგანმა აირჩიე ერთი და დაამყარეს სქესობრივი კონტაქტი და ასწავლეს მათ ჯადოქრობა და შელოცვები და ასწავლეს მათ ფესვების და ხის მოჭრა და მათი გამოყენება.
9. და დაორსულდნენ ისინი და შვეს ბავშვები, რომელთა სიმაღლე 3 000 წყრთა იყო
10. (ახალშობილებმა) შეუჭამეს მთელი სანოვაგე ადამიანებს, ისე რომ ადამიანებს აღარ შეეძლოთ მათი გამოკვება.

 11. და მაშინ ახალმა სულიერმა არსებებმა შიმშილი, რომ მოეკლათ ადამიანებს დაერივნენ.

12. გაუმაძღარი არსებები ფრინველებს, ცხოველებს და თევზებსაც მიადგნენ და დაიწყეს მათი სასნსვლა და დაიწყეს მათი სისხლის სმა.

13. და დედამიწა გასაჭირში აღმოჩნდა.

14. და ასწავლა აზაზელმა ადამიანებს ხმლების, დანების, ფარების და ჯავშნების კეთება და ასწავლა მათ დაენახათ ის რაც მათ უკან იყო და ასწავლა მათ სხეულის მორთულობის გამოყენება, ფერუმარილის და „წითელი საცხის ( რუმიანის)“ გამოყენება , წარბების მორთვა და ძვირფასი ქვებით, დედამიწაზე არსებული ძვირფასი რკინით  მორთვა საკუთარი სხეულის.

15. და მოხდა დიდი უსამართლობა და ადამიანებმა დაიწყეს ცოდვების ჩადენა.

16. ამეზარაკმა ასწავლა ადამიანებს შელოცვები და მცენარის ფესვების გამოყენება ამისთვის. არმაროსმა-ჯადოს მოხსნა, ბარაკალმა -ვარსკვლავებზე დაკვირვება. კოკებელმა-ასწავლა სხვადასხვა ბუნებრივი მოვლენებისადმი დაკვირვება და ნიშნებისადმი ყურადღების მიქცევა. ტემელმა ასევე ასწავლა ვარსკვლავებზე დაკვირვება, ასტრადელმა კი მთვარის მოძრაობაზე დაკვირვება.

17. და როდესაც ადამიანთა მოდგმა დაღუპვის პირას აღმოჩნდა , მათ მოთქმა დაიწყეს და მათი ხმა ზეცას მისწვდა.

18. და ზეციდან მიქაელმა, გაბრიელმა,სურიიაინმა და ურიიანმა გადმოიხედეს და დაინახეს ბევრი სისხლი, რომელიც მიწაზე მოედინებოდა და ყველა უსამართლობა, რომელიც დედამიწაზე ხდებოდა.

19. და უთხრეს ერთმანეთს: „ ადამიანთა ოხვრის და კვნესის ხმამ ზეცის კარიბჭემდე მოაღწია“

20. და ადამიანთა სულები გვთხოვენ სამართალის გამოძიებას ყოვლისშემძლესთან.

21. და მიმართეს მაშინ უფალს: „ უფალო, უფალო, ღმერთთა  ღმერთო, მეფეთა მეფევ!

22. შენი დიდება სამყაროს დასაბამიდანაა: შენ ცნობილი და თაყვანცემული ხარ!

23. შენ ყველარის შემოქმედი ხარ და ყოვლის მბრძანებელი ხარ: ო ყოვლის მცოდნეო შენგან არაფერი დაიმალება.

24. შეხედე რა ჰქმნა აზაზელმა, როგორ ასწავლა მიწაზე მცხოვრებლებს ყველაფერი უკეთური და გაანდო ყოველივე დაფრული საიდუმლოებები ( ციური საიდულმოებანი)

25.შელოცვები კი სემიაიზამ გაანდო, რომელსაც მიცეი ძალაუფლება თავისი მოკავშირეების ბელადი ( მთავარი) ყოფილიყო (გამხდარიყო).

26. და მივიდნენ ისინი ( ანუ განმდგარი ანგელოზები) ადამიანთა ქალიშვილებთან, გაიხადეს ცოლებად, შებილწეს და გაანდეს მათ ეს ცოდვა.

27. ცოლებმა კი „არაადამიანები“ შვეს და მთაგან მთელი დედამიწა აივსო სისხლით და უწმინდური ძალებით.

28. და ეხლა ცოდვილთა სულები ზეციურ კარიბჭესთან არიან, ოხრავენ და ღაღადებენ: მათ ვერ შეუძლიათ იმ უწმინდრუობისგან თავიდაღწევა, რომელმაც დედამიწაზე დაისადგურა.

29. და შენ ყოველივე იცი, ბევრად ადრე ვიდრე ეს მოხდება. და შენ იცი ეს და მათი საქმე და მიუხედავად ამისა, შენ არაფერს გვეუბნები ჩვენ. ( გვიბრძანებ ჩვენ, არ მოქმედებ შესაბამისად)

30. და რა უნდა ვუქნათ ჩვენ მათ ეხლა ამისთვის?

ჩემი კომენტარები 1-30 ქვეთავისთვის:

საინტერესოა, რომ გოლიათები, რეალობას წარმოადგენდნენ და მსგავსი ანომალია დღესაც გვაქვს. არქეოლოგებმა რამდენიმე წლის წინ ბორჯომის რაიონშია აღმოაჩინეს ე.წ. 3 მეტრიანი ადამიანების ჩონჩხები. ( http://www.mary.ge/884-bbbbbbbbbbb-bbbbbbb-bbbbbbbbbbb-bbbbbbbb.html ) გიგანტური გაქვავებული ჩონჩხი ნაპოვნია თურქეთში. ამ ადამიანის ფეხი ძვალი 120 სმ. აქედან გამომდინარე ამ ადამიანის სიმაღლე 5 მეტრია. ( http://www.mary.ge/884-bbbbbbbbbbb-bbbbbbb-bbbbbbbbbbb-bbbbbbbb.html ) 2006 წელს ბორჯომის ხეობაში 3-მეტრიანი ადამიანების სამახრები აღმოაჩინეს.

„ბორჯომის ხეობის მთებში არქეოლოგებმა სენსაციური აღმოჩენა გააკეთეს. აღმოჩენილია ადამიანების ძვლები, რომელთა ასაკიც 25 ათასი წელია.
მეცნიერების მტკიცებით, ნაპოვნი ადამიანი-გიგანტების სიმაღლე 2,5-3 მეტრია. საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი აბესალომ ვეკუა აცხადებს, რომ ეს აღმოჩენა იქნება სენსაცია, რადგანაც სამეცნიერო წრეებში უკვე კარგა ხანია მიმდინარეობს თემის განხილვა, რომელიც უკავშირდება გიგანტებს და რომლებიც ევრაზიის ცალკეულ რაიონებში რამდენიმე ათასი წლის წინ ცხოვრობდნენ.

ვეკუას თქმით, ეს ადამიანები ცხოვრობდნენ და ვითარდებოდნენ სხვა ცივილიზაციებისგან დამოუკიდებლად, რის გამოც ისინი განსხვადებოდნენ საკუთარი სიმაღლით. "სხვადასხვა სამეცნიერო ლიტერატურაში მათ მოიხსენიებდნენ როგორც გოლიათებს, თუმცა ამ ჰიპოტეზის დამასატურებელი ფატქები ამ დრომდე არ არსებობდა".( http://www.mary.ge/884-bbbbbbbbbbb-bbbbbbb-bbbbbbbbbbb-bbbbbbbb.html ) . ანუ ფაქტია რომ გიგანტური ადამიანები არსებობდნენ და ენოქის წიგნში აღწერილი ფაქტი „გოლიათების“ შესახებ რეალობას შეესაბამება.

ენოქის წიგნის ზემოთ წარმოდგენილ ნაწილში ვხდებით სიუჟეტს იმის შესახებ, რომ დაცემულმა ანგელოზებმა ადამიანებს : რკინის, ძვირფასი ქვების, რკინის, სამკურნალო მცენარეების გამოყენება ასწავლეს, ასევე ციურ სხეულებზე დაკვირვება. თუ არქეოლოგების მიერ დატარიღებული გოლიათების ჩონჩხების ასაკი საშუალოდ ძვ. წ.4-3 ათასწლეულებით თარიღდება, ეს ემთხვევა  ჩნდებიან შუმერთა გაჩენის ხანას  მესოპოტამიის ტერიტორიაზე ( შუმერების უმთავრესი ღვთაებები ციურ სხეულებთან იყვნენ დაკავშირებულნი, ასე მაგალითად უმაღლესი ღვთაება: ანუ( ან) -ზეცის მეუფე, ასევე დაკავშირებულნი არიან ბუნებრივ მოვლენებთან -ენლილი-ქარების მბრძანებელი, რომელმაც ცა და დედამიწა გაყო ერთამენითისგან, ენქი-სიბრძნის ღვთაეაბ, სიტყვასიტყვით მისი სახელი ითარგმნება როგორც მიწის მბრზანებელი, რომელსაც სხვადასხვა გამოგონება ( კულტურული) მიეწერება). პირველი სახელმწიფოებრივი წარმონაქმენები ძველი ეგვიპტეში 4 ათასწლეულში ჩნდება ასევე. ანუ გოლიათის ჩონჩხები შუმერების და ეგვიპტელების პირველი სახელმწიფოებრივი წარმონაქმნების თანადროულია. ენოქის წიგნში წარმოდგენილ ყველაფერ იმაში,რაც „დაცემულმა ანგელოზებმა“ ასწავლეს ადამიანებს ძველი შუმერები და ეგვიპტელები ძვ.წ. 4 ათასწლეულიდან საკმაოდ დახელოვნებულნი არიან. ჩვენ შორს ვართ იმ აზრისგან რომ ენოქის წიგნში უცხოპლანეტური ცივილიზაციაა წარმოდგენილი, ან თუნდა ის რომ რეალურად „დაცემული ანგელოზების“ შესახებ იყოს საუბარი, ჩვენი ფრთხილი ვარაუდით ხომ არ აისახა ენოქის წიგნის ამ თქმულებაში „დაცემული ანგელოზების’ შესახებ რომელიმე ძველი შუმერული, ან ეგვიპტური მითი? ან ამ ძველი ცივილიზაციების ღვთაებათა პანთეონიდან რომელიმე, მით უმეტეს თუ გავისთვალისწინებთ იმ ფაქტსაც, რომ ღმერთებს შორის ბრძოლას ( უმაღლეს ღვთაებასა და მის დაქვემდებარებაში მყოფ ღვთაებებს შორის ბრძოლას) ადგილი ხშირად აქვს ძველ აღმოსავლურ და ბერძნულ-რომაულ მითებში.

ჩემი კომენტარი 21-30 ქვეთავისთვის: ენოქის წიგნშია აღწერილი ამბავი დაცემულ ანგელოზებზე მოგვაგონებს შუმერების წიგნში „ენუმა ელიშ“ აღწერილ ერთ ერთ ეპიზოდს, რომელიც ღვთაება ქინგუს ეხება.

ქინგუ - შვა თიამათმა ( ურჩხულმა, რომელიც შუმერული ღვთაებების დაუძიენებლი მტერია. ქინგუ შვა იმისთვის, რომ ტავისი მეუღლის აპუსუს სიკვდილისთვის ეძია შური). ( ტიამატი(«ти» (ti)- სიცოცხლე и «ама» (ama) — დედა. ) - ოთხფეხა ურჩხული, რომელიც დაამარცხა მარდუქმა და მისი სხეულისგან დედამიწა და ცა შექმნა.  ზოგჯერ ცეცხლისმფრქვეველ ხუთთავიან ურჩხულადაც წარმოგვიდგება). შვა სხვა 11 საშინელ არსებასთან ერთად (გველები, გველეშაპები, ძაღლები ადამიანი თევზები,ადამიანი მორიელები), რომლებიც შხამით აღსავსენი იყვნენ, ამ 11 ში კი ქინგუს განსაკუთრებული როლი ერგო, რადგანაც ქინგუს დაეკისრა მოვალეობა თავი მოეყარა ქაოსის დაფანტული ლაშქრისთვის და გადამწყვეტი ბრძოლა გაემართა ახალგაზრდა ღმერთებისთვის. მას ტიამატმა გადასცა თავისი მეუღლის აპსუს ( აბზუს)  ინსიგნიები-ელვარე გვირგვინი და ბედისწერათა დაფები. (აპსუ(აბზუ)-(ab — წყალი, zu — შორი)-მსოფლიო წყალი, რომელიც დედამიწას გარს აკრავს, რომლის კავშირით ტიამატთან ცა და დედამიწა წარმოიქმნა.)

ქინგუს არმია დამარცხებული იქნა მარდუქის არმიის მიერ. ტიამატი ამ ბრძოლაში იქნა მოკლული, მარდუქმა მისი სხეული განკვეთა ორად ერთი ნაწილისგან დედამიწა შექმნა, მეორისგან ცა. დამარცხების შემდეგ მარდუქის ინიციატივით ღვთაებებმა დასაჯეს ქინგუც: „ვინ იყო იგი, ომი რომ ატეხა?ტიამატი რომ აამხედრა და ბრძოლა წამოიწყო? ( ჩემი შენიშვნა-თუ თიამათმა რომ აამხედრა)....ქინგუა იგი, ომი რომ ატეხა, თიამათი რომ აამხედრა და ბრძოლა წამოიწყო. შეკრეს იგი და ეას წინაშე მიიყვანეს, სასჯელი დააკისრეს და სისხლი ამოართვეს; მისი სისხლისგან კაცთა მოდგმა შექმნეს, ღმერთების სამსახური დააკისრეს მათ“ ( ღმერთებისადმი სამსახური დააკისრა მათ ენქიმ). (ციტატა მოყვანილია შემდეგი წიგნიდან: ზურაბ კიკნაძე „შუამდინარული მითოლოგია“თბ.1979, გვ. 142-143), ანუ სისხლი ამოართვეს ქინგუს და მისი სისხლისგან კაცთა მოდგმა შექმენს. ქინგუ,  კიკნაძის აზრით კრებითი სახელია იმ ღმერთების, რომელნიც უნდა მომკვდარიყვნენ, რათა კაცი გაჩენილიყო,მაგრამ იგი არ მომკვდარა როცა მოკლეს. მისი სიცოცხლე შეეწირა კაცობრიობის გაჩენას,მისმა სსიცოცხლემ სისხლის სახით ახალი სიცოცხლე ჰპოვა კაცთა მოდგმის სხეულში( სხვა ღვთაებების მიერ მისი სხეული თიხას შეურიეს და ასე იშვა ადამიანი). მისი სისხლი თითოელ ადამიანის სხეულშია, თუმცა ადამიანი მოკვდავია, მაგრამ უკვდავია კაცთა მთელი მოდგმა მის ერთიანობაში. სწორედ ამიტომ იყო რომ ეს კაცთა მოდგმა გადაურჩა ღმერთებისგან მოვლენილ უამრავ ხიფათს ( მათ შორის წარღვნასაც). ოღონდ ესაა, რომ ადამიანის ძარღვებში დის  მეამბოხე ღვთაებების სისხლი, რამაც განსაზღვრა მისი ბუნება და მომავალი ბედი.

ადამიანის მოდგმის შექმნა კი მარდუქს და სხვა ღვთაებებს იმისთვის სურდათ, რომ ტიამატზე და ქინგუზე გამარჯვება მარად ეზეიმათ და დავიწყებას არ მისცემოდა, ამასთანავე იმისთვის, რომ ადამიანთა მოდგმას ღვთაებები ეკვება.

პ.ს.

შეადარეთ ენოქის წიგნშიც და შუმერულ მითოლოგიაშიც უმაღლესი ღვთებებს განუდგნენ სხვა ღვთაებები. დაცემული და დამარცხებული ღვთაებები ადამიანთა შექმნსთან ( ტრანსფორმირებასთან) არიან კავშირში. ხომ არ იქნა გამოყენებული ენოქის წიგნში ენუმა ელიშში აღწერილი ეს სიუჟეტი?ამასთანავე ენოქის წიგნში დაცემული ანგელოზები რაღაც უცნაურ, გიგანტურ არსებებს ჰქმნიან, მაშინ როდესაც ენუმა ელიშში იგივეს აკეთებს ტიამატი.

გამოყენებული ლიტერატურა:

 ენოქის წიგნი

ენუმა ელიში

ზურაბ კიკნაძე „შუამდინარული მითოლოგია“თბ.1979